Εσύ τι ξέρεις για τα μεταλλαγμένα; facebook twitter

Το καλοκαίρι, όπως είχε μεταδώσει το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο, εκατό νομπελίστες, από τους οποίους περί τους 40 βραβευμένοι με Νόμπελ Ιατρικής, είχαν ζητήσει με ανοικτή επιστολή τους από τις κυβερνήσεις του κόσμου να απορρίψουν την καμπάνια της Greenpeace κατά των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και ειδικότερα κατά του χρυσού ρυζιού.Προέτρεπαν την Greenpeace και τους υποστηρικτές της «να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα των υπεύθυνων επιστημονικών οργανισμών και των ρυθμιστικών αρχών και να εγκαταλείψουν την εκστρατεία κατά των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, γενικά, και κατά του χρυσού ρυζιού ειδικότερα, όπως έγραψαν στην επιστολή τους οι νομπελίστες που αποτελούν το εν τρίτο των βραβευμένων που βρίσκονται ακόμη εν ζωή.
Καλούσαν τις κυβερνήσεις όλων των χωρών «να καταδικάσουν την καμπάνια της Greenpeace» και να κάνουν «ό,τι περνά από το χέρι τους» για να «επιταχύνουν την πρόσβαση των καλλιεργητών σε όλα τα μέσα της σύγχρονης βιολογίας».
Η ανοικτή επιστολή δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα supportprecisionagriculture.org και απευθύνεται και στην ίδια την Mη Kυβερνητική Oργάνωση. Υπογράφεται από Νομπελίστες της Ιατρικής, της Βιολογίας και της Χημείας. Ανάμεσά τους, ο Βρετανός Τζέιμς Γουότσον που ανακάλυψε τη δομή του DNA.
«Όλοι οι επιστημονικοί και ρυθμιστικοί θεσμοί στον κόσμο έχουν αποδείξει επανειλημμένως και κατά συνεκτικό τρόπο ότι οι καλλιέργειες και τα τρόφιμα που είναι βελτιωμένα χάρη στην βιοτεχνολογία είναι το ίδιο ασφαλή, αν όχι περισσότερο, από εκείνα που προέρχονται από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο παραγωγής».
Όμως, η Greenpeace έγινε η αιχμή του δόρατος της αντίδρασης στο χρυσό ρύζι που είναι εμπλουτισμένο με βιταμίνη A και μπορεί να περιορίσει ή να εξαλείψει τους περισσότερους θανάτους και ασθένειες που προέρχονται από την έλλειψη της βιταμίνης A, από την οποία υποφέρουν 250 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, το 40% των οποίων είναι παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Η αντίδραση που στηρίζεται στο συναίσθημα και τον δογματισμό και αμφισβητείται από τα γεγονότα πρέπει να σταματήσει», παρατηρούσαν οι επιστήμονες.
Σε απάντησή της από τη Μανίλα η Greenpeace απέρριψε τις κατηγορίες που αφορούν το χρυσό ρύζι, τονίζοντας ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για το Ρύζι, η αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση της έλλειψης βιταμίνης A «δεν είναι αποδεδειγμένη».
«Οι εταιρείες ασκούν πιέσεις για το χρυσό ρύζι για να ανοίξουν τον δρόμο σε συνολική έγκριση για άλλες γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες», απάντησε η οργάνωση που ισχυρίζεται ότι «η μόνη εγγυημένη λύση» για την αντιμετώπιση του προβλήματος του υποσιτισμού είναι «μία υγιεινή και με ποικιλία διατροφή (!)».
Απευθυνθήκαμε για το θέμα στον Δημήτρη Ιμπραήμ, Διευθυντή εκστρατειών στην Greenpeace και στον Βασίλη Γκισάκη, γεωπόνο - ερευνητή, διαχειριστή του biotechwatch.gr.

Δημήτρης Ιμπραήμ, Διευθυντής εκστρατειών στην Greenpeace
Η αλήθεια είναι ότι η επιστολή των 110 μας έκανε μεγάλη εντύπωση – όχι τόσο γιατί είναι αντίθετοι μ’ εμάς στο κομμάτι των μεταλλαγμένων, όσο για το ύφος της. Το ύφος της είναι αρκετά σκληρό και αρκετά επιθετικό που δεν ταιριάζει σε επιστήμονες – ειδικά τόσο καταξιωμένους επιστήμονες, συνήθως έχουν μια πιο νηφάλια, ένα πιο ήρεμο τόνο και επιμένουν στο debate βάσει δεδομένων και στοιχείων.
Θέλω να τονίσω ότι η επιστημονική κοινότητα δεν είναι αναφανδόν υπέρ των μεταλλαγμένων. Αυτό είναι μία μερίδα επιστημόνων η οποία υποστηρίζει τα μεταλλαγμένα. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλοι επιστήμονες εξίσου καταξιωμένοι οι οποίοι υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο.
Αυτό που έχει πολύ μεγάλη σημασία είναι ότι πολλοί επιστήμονες, ακριβώς επειδή η ζωή τους είναι αφιερωμένη στην επιστήμη, είναι ίσως λίγο πιο αποκομμένοι από την κοινωνία. Δεν καταφέρνουν να αντιληφθούν ποιες είναι οι ανάγκες της κοινωνίας και ποια είναι τα πολιτικά δεδομένα του προβλήματος.
Το κομμάτι των μεταλλαγμένων είναι ένα πρόβλημα εξόχως πολιτικό και για να το δούμε στην επιστολή αυτή καθεαυτή, οι 110 επιστήμονες ζητούν στη συγκεκριμένη επιστολή να σταματήσει η Greenpeace την αντίθεσή της στο μεταλλαγμένο ρύζι, το ρύζι το οποίο υποτίθεται ότι θα έχει πάρα πολύ υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης Α ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση του υποσιτισμού. Αυτό που δεν βλέπει η επιστημονική κοινότητα είναι πρώτον ότι αυτό το ρύζι δεν υπάρχει, εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια, αυτό το ρύζι έχει χρηματοδοτηθεί με πολύ σημαντικά κεφάλαια και είναι ρύζι το οποίο δεν έχει βγει ακόμα στην αγορά, δεν έχει βοηθήσει ούτε έναν άνθρωπο και το δεύτερο και πιο σημαντικό είναι ότι αυτό που κάνουμε εμείς ως Greenpeace είναι να στραφούμε σε εναλλακτικές, οι οποίες στηρίζουν τους ανθρώπους που έχουν πραγματικά το πρόβλημα. Δηλαδή, στο μεταλλαγμένο ρύζι το πρόβλημα αυτή τη στιγμή δεν είναι ότι ο κόσμος δεν έχει φαγητό – στον πλανήτη αν δείτε τις ποσότητες φαγητού τις οποίες πετάμε, μιλάμε για αστρονομικά ποσά, για τρομακτικές ποσότητες.
Το πρόβλημα με τους ανθρώπους οι οποίοι ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ότι δεν έχουν πρόσβαση στη γη, δεν έχουν τεχνογνωσία για να καλλιεργήσουν τη δική τους γη και δεν έχουν τα εργαλεία και τα μέσα για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής όπως είναι για παράδειγμα η αλλαγή του κλίματος. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται στήριξη, να τους μάθουμε οι ίδιοι να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους αντί να τους προσφέρουμε κάποια στιγμή – δεν ξέρω μετά από πόσα χρόνια – ένα προϊόν το οποίο δε θα πάψει να είναι ένα πατενταρισμένο προϊόν μίας επιχείρησης η οποία έχει ως γνώμονα το κέρδος, η οποία έχει ως κίνητρο, ως κριτήριο το κέρδος. Και το μεταλλαγμένο ρύζι – το χρυσό ρύζι – έτσι όπως λέγεται δεν είναι κάποια εξαίρεση, είναι ένα προϊόν πατενταρισμένο που θα ανήκει σε κάποια συγκεκριμένη εταιρεία – εάν τελικά ποτέ αυτό το ρύζι βγει στο εμπόριο.
Η Greenpeace είναι μία οργάνωση η οποία στηρίζεται στην επιστήμη αλλά αξιολογεί ποια είναι η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα για να έχει τις πολιτικές της θέσεις και να καθορίζει την πολιτική της δράση.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα, βρισκόμαστε σε μπερδεμένο σημείο, πολύ μπερδεμένο σημείο. Η Ελλάδα τα τελευταία είκοσι χρόνια – και θα τολμήσω να πω ότι η Greenpeace έχει συμβάλει σε αυτό σημαντικά – είναι μια χώρα η οποία παραδοσιακά είναι ενάντια στα μεταλλαγμένα. Όταν λέμε ενάντια στα μεταλλαγμένα εννοούμε τόσο σε επίπεδο πολιτών όσο και σε επίπεδο πολιτικών. Είναι μια χώρα στην οποία αυτή τη στιγμή θεωρητικά δεν υπάρχει ούτε ένα στρέμμα που να καλλιεργείται μεταλλαγμένη τροφή, ούτε ένας μεταλλαγμένος σπόρος σε ελληνική γη. Εχουμε όμως υποστεί τα τελευταία λίγα χρόνια κάποιες σημαντικές ήττες. Υπήρχε η ευρωπαϊκή νομοθεσία η οποία έλεγε το εξής: μια χώρα έχει το δικαίωμα να καλλιεργήσει ή να μην καλλιεργήσει στο έδαφος της κάτι. Αυτό το διατηρούμε ακόμα. Στην Ελλάδα δεν καλλιεργούμε μεταλλαγμένα. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία λέει επίσης ότι εάν ένα προϊόν είναι μεταλλαγμένο, οφείλει να το γράφει πάνω στην ετικέτα, δηλαδή ο καταναλωτής που πάει στο σούπερ-μαρκετ εάν θα πάρει ας πούμε – τι να σας πω – ένα προϊόν το οποίο έχει μέσα μεταλλαγμένη σόγια, πρέπει να το γράφει στα συστατικά ώστε να έχει ο καταναλωτής τη δυνατότητα να επιλέξει. Εχει όμως και μια τεράστια εξαίρεση αυτή η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία είναι μεγάλος κίνδυνος για μας, και η οποία λέει ότι η εξαίρεση στη σήμανση αφορά ζωικά προϊόντα – γάλα, αυγά, κρέας. Αυτά αν είναι μεταλλαγμένα ή αν έχουν τραφεί τα ζώα από μεταλλαγμένες ζωοτροφές, δεν υπάρχει υποχρέωση να το αναγράφουν. Αυτό τι σημαίνει πρακτικά; Ότι ο καταναλωτής αν έχει πάρει ας πούμε για παράδειγμα ένα γάλα, η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν υποχρεώνει τη γαλακτοβιομηχανία, αν οι αγελάδες της έχουν φάει ή αν τα αρνιά και τα πρόβατα έχουν φάει μεταλλαγμένη ζωοτροφή, να το γράφει πάνω στο προϊόν. Βρήκαμε λοιπόν εμείς ως Greenpeace μετά από πάρα πολλά χρόνια ερευνών και αναλύσεων και εργασίας πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα ότι στις ζωοτροφές που δίνει ο Ελληνας κτηνοτρόφος και ο Ελληνας παραγωγός γίνεται ένας χαμός, υπάρχουν μεταλλαγμένα και ο καταναλωτής λοιπόν δεν προστατεύεται – ούτε να σταματήσει μπορεί τα μεταλλαγμένα στις ζωοτροφές – η σόγια κυρίως είναι το πρόβλημα – ούτε μπορεί να ξέρει ακριβώς τι καταναλώνει. Αυτά είναι στοιχεία που έχουμε βρει εμείς από αναλύσεις που έχουμε κάνει σε διαπιστευμένα ιδιωτικά εργαστήρια στην Ελλάδα. Βρήκαμε λοιπόν ότι οι αγελάδες έχουν τραφεί με μεταλλαγμένη ζωοτροφή – δεν είναι ζωοτροφή η οποία είναι επιμολυσμένη – τα ποσοστά είναι πάνω από 80-90%. Όταν το ψάξαμε λοιπόν λίγο παραπάνω το θέμα, βρήκαμε ότι οι περισσότερες γαλακτοβιομηχανίες έχουν μια πολιτική για να σταματήσουν τα μεταλλαγμένα, να μη χρησιμοποιούν μεταλλαγμένη ζωοτροφή, δεν έχουν όμως πρακτική επιλογή γιατί η αγορά αυτή τη στιγμή παγκοσμίως είναι κατακλυσμένη από μεταλλαγμένη ζωοτροφή – και να θέλεις δηλαδή να βρεις καθαρή ζωοτροφή είναι πάρα πάρα πολύ δύσκολο – και ακόμα και αν βρεις καθαρή ζωοτροφή, αν η καθαρή ζωοτροφή μεταφερθεί μέσα σε ένα καράβι από την Αργεντινή, από την Ινδία, απ’ όπου έρθει, από τη Βραζιλία, αν η καθαρή ζωοτροφή μεταφερθεί μαζί με μεταλλαγμένη ζωοτροφή, επιμολύνεται, μέχρι να φτάσει στο λιμάνι του Πειραιά, της Ηγουμενίτσας ή της Πάτρας είναι μεταλλαγμένη πια.
Οι ζωοτροφές χρειάζονται σόγια γιατί είναι το πρωτεϊνικό μέρος της διατροφής – η αγελάδα πρέπει να τραφεί με πρωτεϊνη, σύμφωνα αυτή τη στιγμή με την επικρατούσα αντίληψη, χρειάζεται πρωτεϊνικό μέρος το οποίο είναι η σόγια. Τρέφεται και με άλλα – αλλά η σόγια είναι αυτό που μας ενδιαφέρει εν προκειμένω. Για το λόγο λοιπόν αυτό, ψάξαμε και μιλήσαμε με τους αγρότες για να βρούμε γιατί οι αγρότες χρησιμοποιούν μεταλλαγμένη ζωοτροφή. Βρήκαμε πάλι ότι οι αγρότες δεν έχουν αυτή τη στιγμή καμμία επιλογή γιατί η αγορά όπου και να πας, θα σου πει, πάρε σόγια – η σόγια είναι εξ' ορισμού σχεδόν μεταλλαγμένη, δε μπορείς να τη βρεις καθαρή πλέον, πολύ δύσκολο, και επίσης οι αγρότες έχουν αποκοπεί τελείως από τις παλαιότερες πρακτικές που χρησιμοποιούσαν οι παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας. Το ψάξαμε λοιπόν κι εκεί λίγο το θέμα και βρήκαμε ότι υπάρχουν πάρα πάρα πολύ καλές λύσεις ελληνικές. Δηλαδή αντί η αγελάδα ή το πρόβατο ή η κότα να τρέφεται με μεταλλαγμένη σόγια, να τρέφεται με ντόπιες ποικιλίες, οι οποίες είναι πολύ μακριά από τη σόγια, οι οποίες είναι πολύ πιο φιλικές προς το περιβάλλον γιατί η σόγια για να καλλιεργηθεί σημαίνει πρώτον ότι μάλλον έχει αποψιλωθεί κάποιο δάσος, έχεις ξηλώσει ένα κομμάτι του Αμαζονίου και έχεις βάλει σόγια. Το δεύτερο είναι ότι η σόγια χρειάζεται πάρα πολλά φυτοφάρμακα, ζιζανιοκτόνα και ούτω καθεξής. Υπάρχουν λοιπόν ντόπιες ποικιλίες που τις χρησιμοποιούσαν οι παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας όπως είναι το λούπινο που έχει εξαιρετική περιεκτικότητα σε πρωτεϊνη, το κτηνοτροφικό κουκί, το ρεβύθι το οποίο κάλλιστα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τραφούν τα ελληνικά ζώα – ντόπιες ποικιλίες λοιπόν οι οποίες στηρίζουν την ελληνική γεωργία. Για να έχετε μια τάξη μεγέθους, πριν από τρία – τέσσερα χρόνια η Ελλάδα πλήρωνε περίπου 400 εκατ. ευρώ για να εισάγει αυτή τη μεταλλαγμένη σόγια.
Στην Ελλάδα η σόγια δεν μπορεί να ευδοκιμήσει εύκολα – αν και το προσπαθούν πάρα πολλοί αυτή τη στιγμή – οπότε η επιλογή για να έχεις υψηλή πρωτεϊνη είναι να πας στο εξωτερικό. Η αγορά αυτή τη στιγμή έτσι κινείται, η ελληνική κτηνοτροφία δεν είναι κάτι αποκομμένο από την παγκόσμια αγορά.
Όταν εντοπίσαμε αυτό το μεγάλο πρόβλημα – ότι ο Ελληνας αγρότης δεν έχει επιλογές – ο Ελληνας κτηνοτρόφος δεν έχει επιλογές, θέλει να στραφεί σε μία καλύτερη ποικιλία, κάτι που είναι πιο οικονομικό, πιο οικολογικό και που του δίνει ένα ποιοτικά καλύτερο προϊόν για να είναι πιο ανταγωνιστικός, δεν έχει την επιλογή. Ξεκινήσαμε λοιπόν ένα πρόγραμμα διετές κάνοντας ημερίδες σε όλη την Ελλάδα – έξι – όπου τους εξηγούσαμε ότι μπορούν να στραφούν σε αυτές τις ποικιλίες. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια σημαντική παραγωγή ντόπιων κτηνοτροφικών φυτών στην Ελλάδα. Εχουμε Πολύγυρο, Χαλκιδική, Θεσπρωτία, Κρήτη, Αρκαδία και Βοιωτία – έξι περιοχές οι οποίες έχουν σημαντική κτηνοτροφική παραγωγή και οι οποίες ήδη έχουν αρχίσει να κινούνται. Εμείς μετά από τις ημερίδες που έχουμε κάνει, τους δώσαμε και δωρεάν σπόρο για να τον καλλιεργήσουν και να τον μάθουν μόνοι τους και γεωπόνους που τους παρείχαν τεχνικές συμβουλές και υποστήριξη. Αυτή τη στιγμή η ομάδα των κτηνοτρόφων με την οποία συνεργαστήκαμε στη Θεσσαλονίκη ετοιμάζει κάποια σύνδεση με την ομάδα των κτηνοτρόφων στη Θεσπρωτία. Ο αγροτικός συνεταιρισμός στην Αρκαδία με τον οποίο συνεργαζόμαστε, ετοιμάζει κάποια επόμενα βήματα για να καλλιεργήσει ακόμα περισσότερη ντόπια ζωοτροφή.

Κάποιες εταιρείες – η ΔΕΛΤΑ για παράδειγμα αγοράζει μόνη της τη ζωοτροφή και λέει ότι έχει καθαρή ζωοτροφή. Η ΔΕΛΤΑ γράφει πάνω στο γάλα της ότι έχει καθαρή ζωοτροφή. Όταν εμείς κάναμε αναλύσεις σε κτηνοτρόφους οι οποίοι είναι συμβεβλημένοι με τη ΔΕΛΤΑ βρήκαμε μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι η ΔΕΛΤΑ λέει ψέματα. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η ζωοτροφή της ΔΕΛΤΑ επιμολύνθηκε, μπορεί να σημαίνει και ότι η ΔΕΛΤΑ λέει ψέματα – δεν ξέρω - ή ότι ο Ελληνας κτηνοτρόφος πήρε χ ποσότητα από τη ΔΕΛΤΑ – όση έπρεπε – αλλά βρήκε κάποια πιο φθηνή και συμπλήρωσε για να έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, μία που βρήκε εκείνος από την αγορά, που είναι μεταλλαγμένη. Εμείς για τους ελέγχους που κάνουμε παίρνουμε δείγματα ζωοτροφής από τον κτηνοτρόφο.
Συνεργάζονται;
Κάποιες φορές ναι.
Τις αναλύσεις πρέπει να τις κάνει το κράτος. Το ότι τις κάναμε εμείς σήμαινε ότι δεν τις έκανε το κράτος ή τις κάνει πάρα πολύ αποσπασματικά – δεν ξέρω αν φταίει το ότι δεν έχει τους πόρους, δεν ξέρω αν φταίει το ότι δεν βλέπει το πρόβλημα ή δεν θέλει να δει το πρόβλημα αλλά δεν τις κάνει. Εμείς όταν πήγαμε να κάνουμε τους ελέγχους – υπάρχει μια διαδικασία την οποία δε μοιραζόμαστε για λόγους ασφαλείας και για να μπορούμε να το κάνουμε και στο μέλλον. Δε σημαίνει πάντα ότι ο αγρότης θέλει να σου δώσει ζωοτροφή – πολλές φορές μας τις έδινε μόνος του αλλά όταν χρειαζόμαστε να τις πάρουμε, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να πάρεις τις ζωοτροφές.
Η σόγια είναι ο βασιλιάς της ζωοτροφής. Και στο καλαμπόκι υπάρχει πρόβλημα. Και στο βαμβάκι υπάρχει πρόβλημα. Πάει στη ζωοτροφή και το βαμβάκι, φτιάχνεις βαμβακόπιτα.
Οσες φορές έχουμε ψάξει δεν έχουμε βρει μεταλλαγμένες εισαγόμενες ντομάτες ή πατάτες.
Οι έλεγχοι που διενεργούμε είναι στη ζωοτροφή γιατί εκεί υπάρχει και το τεράστιο πρόβλημα. Είναι μια κερκόπορτα που αν με κάποιο τρόπο δεν κλείσει θα χάσουμε το παιχνίδι των μεταλλαγμένων.
Τα μεταλλαγμένα είναι παντού στη ζωοτροφή.
Είχαμε κάνει έρευνα πριν από τέσσερα χρόνια, το 2012 και είχαμε βρει μεταλλαγμένα σε ΔΕΛΤΑ, ΜΕΒΓΑΛ, Ολυμπο και Φάρμα Κουκάκη. Εάν πάμε ξανά, πιστεύω ότι θα ξαναβρούμε γιατί η συντριπτική πλειονότητα των κτηνοτρόφων χρειάζεται μια γρήγορη, εύκολη λύση και αυτή είναι αυτή τη στιγμή η μεταλλαγμένη σόγια γι’ αυτούς. Οι εταιρείες βγήκαν και είπαν ότι θα ενισχύσουν την πολιτική τους για να σταματήσουν να χρησιμοποιούν μεταλλαγμένα.
Η ΔΕΛΤΑ έχει ένα πρόγραμμα με ένα πολύ φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα, ΓΑΙΑ, το οποίο δεν είναι ρεαλιστικό κατά τη γνώμη μου, με το οποίο θέλει να αντικαταστήσει όλη την εισαγόμενη σόγια με ντόπια ζωοτροφή.
Στις ετικέτες πολλές εταιρείες γράφουν πάνω ότι δεν έχει τραφεί με μεταλλαγμένη ζωοτροφή. Τα γάλατα της ΔΕΛΤΑ επάνω το γράφουν.
Κάναμε συνέχεια (ελέγχους) μέχρι πριν από τότε. Το σταματήσαμε γιατί αυτό που συνειδητοποιήσαμε είναι ότι είναι σαν μια Λερναία Υδρα, όσες φορές και αν το κυνηγάς, αν δεν κλείσεις την πόρτα από την οποία μπαίνουν, δεν πρόκειται να σταματήσουν να μπαίνουν. Και γιατί μπαίνουν αυτή τη στιγμή; Γιατί ο αγρότης τα προτιμά. Εκεί πάνω λοιπόν έχει αλλάξει όλη μας η στρατηγική.
Κλείναμε μια πόρτα και άνοιγαν δέκα. Μπαίναν τα μεταλλαγμένα από παντού και κυρίως στη ζωοτροφή, εκεί είναι το πρόβλημα, το μεγάλο πρόβλημα εκεί είναι. Και μετά αρχίσαμε να μιλάμε με τους αγρότες οι οποίοι είναι οι πρώτοι που σου λένε ότι εγώ αυτή τη στιγμή κάθε ένα τόνο γάλα που πουλάω μπαίνω μέσα. Υπάρχουν χρονιές που είναι τόσο κακές για τον κτηνοτρόφο που παθαίνει τεράστια οικονομική ζημιά γιατί έχει πάρα πολύ υψηλά κόστη. Ενα πολύ σημαντικό από αυτά είναι η ζωοτροφή. Οταν τρέχεις μέσα στην καθημερινότητα σου και έχεις μια επιχείρηση την οποία προσπαθείς να σώσεις, δεν έχεις εκείνη τη στιγμή το μυαλό ή το επιχειρηματικό δαιμόνιο ή το μικρόβιο να πεις ότι εγώ θέλω να βρω κάτι εναλλακτικό τελείως γιατί εδώ μιλάμε για άλλη φιλοσοφία, σταματάς να αγοράζεις κάτι από κάποιον και αρχίζεις να το φτιάχνεις μόνος σου. Πρέπει να ξεπεράσει τον εαυτό του ο αγρότης για να το κάνει αυτό το πράγμα και το πιο σημαντικό, πρέπει να ξεπεράσει μια νοοτροπία δεκαετιών.

Αυτό που προτείνουμε εμείς είναι πολύ πιο φτηνό από τη μεταλλαγμένη σόγια – και γι' αυτούς είναι πιο φτηνό γιατί μπορούν να το καλλιεργήσουν πολύ εύκολα, έχει φοβερές επιπτώσεις στο έδαφος, δηλαδή ας πούμε, η καλλιέργεια λούπινου στο ελληνικό έδαφος το λιπαίνει κιόλας, το κάνει πιο πλούσιο, δε χρειάζεται καθόλου φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα, είναι εδώδιμο, ντόπιας ποικιλίας που σημαίνει ότι είναι ακόμα πιο εύκολο να το καλλιεργείς και δε χρειάζεται νερό. Μπορείς να το φυτέψεις σε περιοχές με πολύ ψυχρό κλίμα δηλαδή ας πούμε ορεινή Αρκαδία, που είναι μια κτηνοτροφική περιοχή η Αρκαδία. Σέρρες – δε σας λέω για Λάρισα και τέτοιες περιοχές που είναι εύφορες – σε περιοχές με ψυχρό κλίμα τον χειμώνα είναι πολύ εύκολο να το καλλιεργήσεις και είναι πολύ φθηνό και το πιο σημαντικό, μπορείς να κρατήσεις τον σπόρο και να τον ξαναφυτέψεις του χρόνου.
Αυτό που ζητούσαμε από την κυβέρνηση ήταν να δώσει περισσότερα κίνητρα στους αγρότες για να στηρίξει τη ντόπια παραγωγή ψυχανθών, λούπινο, κτηνοτροφικό κουκκί και ούτω καθεξής. Η πολιτεία θα πρέπει να τους δώσει οικονομικό κίνητρο, να τους στηρίξει στην αγορά τους ή να τους δώσει καλύτερα φορολογικά κίνητρα, ο αγρότης ο οποίος τα χρησιμοποιεί να έχει ένα ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς επειδή έχει στραφεί σε αυτή τη ντόπια ποικιλία ή να τον υποστηρίξει με τεχνογνωσία. Ενας γεωπόνος ο οποίος έχει μάθει, “ψέκασε το και τελείωνε”, και αυτή τη στιγμή οι περισσότεροι αυτό θα πουν σε έναν αγρότη, πιθανότατα δεν είναι ο καταλληλότερος για μία τέτοια δράση. Χρειάζεται εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο θα δει τις ανάγκες ενός φυτού, μιας ποικιλίας με την οποία θα είναι εξοικειωμένο για να δώσει την απαραίτητη τεχνική υποστήριξη, δηλαδή πότε να το φυτέψεις, πώς να το φυτέψεις, πώς να το συντηρήσεις, πώς να κρατήσεις τον σπόρο. Αν μη τι άλλο είναι εθνικό συμφέρον γιατί έχεις επενδύσεις στη χώρα, ο αγρότης αντί να εισάγει παράγει ο ίδιος ένα προϊόν με υψηλή προστιθέμενη αξία και σου δημιουργεί ένα πιο ανταγωνιστικό προϊόν, δηλαδή ένα προϊόν που όταν θα λέω ότι το γάλα μου είναι 100% ελληνικό, δεν εννοώ μόνο ότι οι αγελάδες ήταν στην Ελλάδα και τις αρμέξαμε στην Ελλάδα. Εννοώ ότι και όλη η τροφή που έχουν φάει έχει έρθει από την ελληνική γη. Αυτό είναι 100% ελληνικό. Αυτό του δίνει ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα. Ο καταναλωτής μόλις το δει αυτό, θα θέλει να το στηρίξει.
Έχουμε φτιάξει έναν οδηγό για τους καταναλωτές που δείχνει την εποχικότητα, δηλαδή, λαχανικά – ποια εποχή πρέπει να τα τρως. Δεν πρέπει να τρως ντομάτα 365 μέρες τον χρόνο, πρέπει να την τρως όταν βγαίνει γιατί αν θέλεις να την τρως και τον χειμώνα σημαίνει ότι συμβάλλεις στο να υπάρχουν περισσότερα θερμοκήπια, μεγαλύτερη χρήση χημικών, φυτοφαρμάκων. Είναι ένα μη βιώσιμο μοντέλο.
Υπάρχουν κάποιες αντιλήψεις οι οποίες είναι ριζωμένες. Δηλαδή, έχω ζιζάνια στο χωράφι μου – τι θα κάνω; - Monsanto, Roundup – το ψεκάζεις, τέλειωσες. Και μάλιστα υπάρχουν μεταλλαγμένα τα οποία έχουν μέσα ζιζανιοκτόνο, δε χρειάζεται να ψεκάσεις υποτίθεται.
Η στροφή έγινε με την εκβιομηχάνιση του αγροτικού μοντέλου. Οταν άρχισε να εκβιομηχανίζεται η αγροτική παραγωγή στον πλανήτη, άρχισε να μπαίνει και η αντίληψη: πώς μπορώ να μεγιστοποιήσω το κέρδος μου; Όταν φτιάχνω όσο το δυνατόν πιο φθηνό προϊόν, με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος ώστε να έχω ακόμα μεγαλύτερο κέρδος. Μετά τη δεκαετία του '60 άρχισε να γίνεται στην Ελλάδα, στον υπόλοιπο πλανήτη πιο νωρίς.
Η Ελλάδα είναι πολύ καλύτερη περίπτωση σε σύγκριση με άλλες χώρες κυρίως γιατί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ο κλήρος θεωρείται μικρός και μεσαίος. Αυτό που στην Ελλάδα θεωρούμε έναν μεγάλο γαιοκτήμονα, στην Ολλανδία ή στη Γαλλία είναι ψιλικά.
Αυτό που είδαμε είναι ότι πολλοί έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι αν δεν μπουν οι ίδιοι μέσα στην παραγωγή της ζωοτροφής, οι κτηνοτρόφοι να γίνουν και αγρότες ή να συνδεθούν με κάποιο τρόπο με αγρότες δε θα μπορέσουν ποτέ να είναι τόσο ανταγωνιστικοί γιατί πλέον είναι απόλυτα εξαρτημένοι από το κόστος της σόγιας και το κόστος του πετρελαίου.
Αυτό που θέλουμε να δούμε εμείς είναι οι αγρότες να αρχίσουν να δικτυώνονται μεταξύ τους. Εμείς βάλαμε μια σπίθα και θέλουμε αυτό το πράγμα να πάρει φωτιά. Εμάς αυτή είναι η δουλειά μας. Δεν είναι να φέρουμε εμείς την αλλαγή. Η Greenpeace δε θα περάσει ποτέ ένα νομοσχέδιο, δε θα αλλάξει ποτέ την πολιτική μιας επιχείρησης ούτε θα πείσει μόνη της ένα εκατομμύριο αγρότες. Η Greenpeace αυτό που θα κάνει είναι να πιέσει αυτούς που μπορούν να φέρουν την αλλαγή, να φέρουν την αλλαγή. Να αλλάξουμε αυτούς που θα φέρουν την αλλαγή θέλουμε βασικά.

Βασίλη Γκισάκης, γεωπόνος - ερευνητής, διαχειριστής του BiotechWatch.gr
Δυστυχώς, η συλλογή των υπογραφών κατά της Greenpeace δείχνει να είναι μια κίνηση εντυπωσιασμού ενορχηστρωμένη από θιασώτες της βιομηχανικής χρήσης της τεχνολογίας της γενετικής τροποποίησης στην γεωργία. Συγκεκριμένα, δυο είναι τα κύρια επιχειρήματα της επιστολής, ότι η διάδοση του γενετικά τροποποιημένου (γ.τ.) “χρυσού ρυζιού”, για την προώθηση του οποίου έχουν ξοδευτεί 50 εκ. δολάρια τα τελευταία χρόνια, εμποδίζεται από περιβαλλοντικές οργανώσεις και ότι με αυτό τον τρόπο δεν επιτυγχάνεται η επίλυση του προβλήματος της πείνας.
Ωστόσο, σύμφωνα με τελευταία επιστημονική έρευνα (1) το γ.τ. “χρυσό ρύζι” δεν είναι έτοιμο προς παραγωγή και δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει πως αυτό οφείλεται στην δράση περιβαλλοντικών οργανώσεων. Το 2014 το υπεύθυνο θεσμικό όργανο για την εγκατάσταση του “χρυσού ρυζιού”, το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ρυζιού (IRRI), ανακοίνωσε ότι το ρύζι είχε δώσει απογοητευτικές αποδόσεις σε δοκιμές πεδίου και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη για να δώσει μια καλλιέργεια που οι αγρότες θα είναι πρόθυμοι να καλλιεργήσουν.
Όσον αφορά την επίλυση του προβλήματος της πείνας που η επιστολή διατείνεται ότι παρεμποδίζεται από την δράση περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι βραβευθέντες δείχνουν να αποδέχονται άκριτα επιχειρήματα που προβάλλονται κυρίως από τη βιομηχανία τροφίμων σχετικά με τα οφέλη των νέων τεχνολογιών και λύσεων που δεν έχουν αποδειχθεί ως βιώσιμες και αποτελεσματικές. Ενδιαφέρον είναι ότι οι υπογραφές περιλαμβάνουν βραβευθέντες με Νόμπελ ειρήνης, οικονομολόγους, φυσικούς, χημικούς και του κλάδου της ιατρικής χωρίς σχετικές έρευνες επί του θέματος, χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο στην επιστήμη ανάλυσης κινδύνων, με μερικό μόνο υπόβαθρο σε τοξικολογικές έρευνες και με καθόλου γνώση της λειτουργίας των αγροτικών συστημάτων.
Τα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις των γ.τ.ο (γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί) στην ανθρώπινη υγεία είναι πολύ περιορισμένα ή ανύπαρκτα. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι πολύ δύσκολο να γίνουν μακροπρόθεσμες και μεγάλης κλίμακας προβλέψεις σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις των γ.τ.ο. στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Πέρα από τις επιδιώξεις της βιομηχανίας και τα ασύλληπτα κέρδη, η ασφάλεια και ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των γ.τ.ο είναι ένα αντικείμενο προς διερεύνηση με ισχυρότατες ενδείξεις για τις αρνητικές συνέπειες τόσο στην ανθρώπινη υγεία, όσο και κοινωνικές και περιβαλλοντικές. Αντίθετα από τα γεμάτα οπτιμισμό μηνύματα της βιομηχανίας η οποία αποκρύπτει όποια πολυπλοκότητα και αβεβαιότητα, ήδη πολλοί επιστήμονες τονίζουν ότι οι γ.τ. καλλιέργειες δεν είναι ασφαλείς ούτε αναγκαίες(2):
- Τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με γ.τ. καλλιέργειες είναι ανεπαρκή για αποδείξουν την ασφάλεια τους: Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα για την εκτίμηση βιωσιμότητας των γ.τ.ο. από το Ερευνητικό Κέντρο για την Βιοασφάλεια Genok της νορβηγικής κυβέρνησης, "υπάρχουν σημαντικά κενά στην επιστημονική βιβλιογραφία και δεν είναι δυνατόν να δοθεί μια επιστημονική ετυμηγορία σχετικά με την ασφάλειά τους.. [οι εκτιμήσεις επικινδυνότητας των γ.τ.ο] επιδεικνύουν μια σειρά μεθοδολογικών αδυναμιών και αναδεικνύουν το πρόβλημα της ελλειπούς πληροφόρησης και έρευνας σχετικά με γ.τ. καλλιέργειες στη διαθέσιμη βιβλιογραφία.(3)
- Οι γ.τ. οργανισμοί παρασκευάζονται στο εργαστήριο με μεθόδους ασταθείς και μεθόδους ουσιαστικώς διαφορετικές από την φυσική αναπαραγωγή.(2)
- Δεν αυξάνουν την απόδοση των καλλιεργειών(4): η σύγκριση των δεδομένων της παραγωγικότητας της γεωργίας για βασικές καλλιέργειες στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη δυτική Ευρώπη δείχνει πως η επί το πλείστον μη γ.τ. παραγωγή της Ευρώπης έχει καλύτερες αποδόσεις και με λιγότερα φυτοφάρμακα, από την κυρίως γ.τ. παραγωγή των ΗΠΑ.
- Δεν μειώνουν αλλά αυξάνουν την χρήση φυτοφαρμάκων: Οι γ.τ. καλλιέργειες, ως κομμάτι της βιομηχανικής γεωργίας, προϋποθέτουν υψηλή χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, συνδέονται με την εντατική χρήση της ζιζανιοκτόνου ουσίας glyphosate (εταιρεία κατασκευής: Monsanto), μέσω γ.τ. φυτών τα οποία έχουν τροποποιηθεί γενετικά για να αντέχουν στην χρήση του ζιζανιοκτόνου (τεχνολογία roundup ready). Το glyphosate ανακηρύχτηκε πρόσφατα ως πιθανώς καρκινογόνο από τον Διεθνή Οργανισμό Υγείας (WHO) (5) ενώ ακόμα και σε μικρές δόσεις μπορεί να έχει τοξική επίδραση.(6)
- Δημιουργούν “υπερζιζάνια”, λόγω της υπέρμετρης χρήσης ζιζανιοκτόνων και της ανάπτυξης ανθεκτικότητας σε αυτά.(2)
- Οι σε βάθος μελέτες για την ασφάλεια των γ.τ. τροφίμων που πραγματοποιούνται από ανεξάρτητους από την γ.τ. βιομηχανία επιστήμονες είναι σπάνιες. Όσοι επιστήμονες έχουν καταφέρει να πραγματοποιήσουν μια τέτοια έρευνα και έχουν βρει κινδύνους, έχουν υποστεί διώξεις, διακοπή χρηματοδότησης κ.α. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων επιστημόνων είναι οι Árpád Pusztai, Ignacio Chapela, Manuela Matatesta, Emma Rosi- Marshall και Gilles-Éric Séralini (7, 8, 9, 10,11).
- Η καλλιέργεια γ.τ.ο. δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της πείνας στον κόσμο, αλλά αποσπά την προσοχή από τα πραγματικά αίτιά της, τη φτώχεια, την έλλειψη της πρόσβασης στα τρόφιμα και την αυξανόμενη έλλειψη πρόσβασης σε γη.(2)
- Οι ειδικοί λένε ότι οι αγροοικολογικές μέθοδοι γεωργίας και όχι η εξάρτηση από ακριβούς, πατενταρισμένους και μη διατηρήσιμους σπόρους, παρέχουν μια βιώσιμη λύση για τις διατροφικές ανάγκες του κόσμου.(13)
Η προσέγγιση της Πράσινης επανάστασης με τα ακριβά λιπάσματα και σπόρους έχει αποτύχει και πρέπει να αντικατασταθεί με προγράμματα που να προλαμβάνουν την απώλεια τροφίμων που πετιούνται στα σκουπίδια, να προωθούν τη δημιουργία δομών για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, και την ενίσχυση της αστικής γεωργίας.
Σημειώσεις:
(1) https://link.springer.com/article/10.1007/s10460-016-9696-1
(2) http://gmomythsandtruths.earthopensource.org/
(3)http://www.theecologist.org/News/news_analysis/2948747/gmo_study_finds_indications_of_harmful_and_adverse_effects.html
(4) Gurian-Sherman D. Failure to yield: Evaluating the performance of genetically engineered crops. Cambridge, MA: Union of Concerned Scientists; 2009. Available at: http://www.ucsusa.org/assets/documents/food_and_agriculture/failure-to-y....
(5) http://www.scientificamerican.com/article/widely-used-herbicide-linked-to-cancer/
(6) http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S027869151530034X
(7) https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%81rp%C3%A1d_Pusztai
(8) https://en.wikipedia.org/wiki/Ignacio_Chapela
(9) http://www.gmoevidence.com/urbino-university-gm-soy-effects-pancreas-cells-in-mice/
(10) http://www.caryinstitute.org/science-program/our-scientists/dr-emma-j-rosi-marshall
(11) https://en.wikipedia.org/wiki/Gilles-%C3%89ric_S%C3%A9ralini
(12) http://www.kcl.ac.uk/lsm/research/divisions/gmm/departments/mmg/researchgroups/AntoniouLab/index.aspx
(13) http://www.biotechwatch.gr/WorldWatchReport
http://biotechwatch.gr/
Πηγή: www.boro.gr |
Tο διαβάσαμε εδώ

loading...