ακόμη εννέα κατηγορίες, έφυγε με δυο βραβεία από τις Χρυσές Σφαίρες, τρια από τα Bafta και η λίστα με τις διακρίσεις δεν τελειώνει εδώ. Δεν θες να (ξανα)δεις την ταινία φαινόμενο;
Γνωστός τερατολάγνος ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, στην τελευταία του ταινία αποφάσισε να μεταφέρει στην οθόνη μια βίντατζ ιστορία αγάπης μεταξύ μίας άλαλης κοπέλας και ενός ανθρωπόμορφου αμφίβιου. Μια ιστορία αγάπης γραμμένης στις αποχρώσεις του πράσινου που συνέβη σε έναν τόπο μακρινό όπως συμβαίνει σε όλα τα παραμύθια. Όσο μακριά κι αν έλαβε χώρα όμως αυτή η ιδιότυπη ιστορία αγάπης.
Η ιστορία
Η Ελάιζα είναι μία άλαλη κοπέλα η οποία έχει κακοποιηθεί σε μικρή ηλικία. Τα σημάδια είναι εκεί στο λαιμό της, να της το θυμίζουν. Ζει μοναχικά στην ψυχροπολεμική Αμερική, κάνοντας παρέα με το γείτονά της, Τζάιλς, ένα καλλιτέχνη σε κρίση που έχει περάσει την πρώτη του νιότη. Εργάζεται στο διαστημικό κέντρο της κυβέρνησης με την πάντα δίπλα της, πολυλογού και εγκλωβισμένη σε ένα μάλλον δυστυχισμένο γάμο, Ζέλντα. Στο διαστημικό κέντρο θα συναντήσει ένα αμφίβιο ανθρωπόμορφο ον, μεταξύ τους θα συμβεί ένας μεγαλειώδης έρωτας που το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής θα απειλήσει, θέτοντας σε κίνδυνο κυρίως τη ζωή του αμφίβιου, παράλληλα όμως και την ακεραιότητα πάσας επιστήμης. Εκτελεστής αυτού του εφιάλτη είναι ο συνταγματάρχης Στρίκλαντ, ενώ υπερασπιστής της επιστήμης τίθεται ο επιστήμονας Χοφστέτλερ. Και κάπου εκεί η Ελάιζα που θα προσπαθήσει να σώσει τον αμφίβιο σύντροφό της με όποιο μέσο διαθέτει.
Ποια στοιχεία είναι εκείνα επιτρέπουν σε μια εξωπραγματική και παραμυθένια ιστορία αγάπης να γίνει ό,τι πιο ανατρεπτικό σε εικόνα, πλοκή και νοήματα έχουμε δει τα τελευταία χρόνια;
Μια ταινία (ως προς το είδος) «ψηφιδωτό»
Δύσκολα θα μπορούσε να εντάξει κανείς την ταινία σε ένα μόνο είδος. Η Μορφή του Νερού είναι μία δραματική ρομαντική ταινία του φανταστικού με έντονα τα στοιχεία της περιπέτειας, του σασπένς και του κατασκοπευτικού θρίλερ, ενώ παράλληλα κάνει αναφορές σε άλλα είδη, όπως το μιούζικαλ και το ποιητικό σινεμά. Κι όλα αυτά, αφού ευημερήσουν σε ένα εικαστικό περιβάλλον τέλεια στιλιζαρισμένο στις αποχρώσεις του πράσινου με μια δόση ονειρικού, καταφέρνουν να αγγίξουν τον αλληγορικό ρεαλισμό και να σχολιάσουν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Με άλλα λόγια, ο ντελ Τόρο , στην προσπάθειά του να απελευθερωθεί από τα όρια του εκάστοτε κινηματογραφικού είδους δημιουργεί ένα νέο στυλ που εντός του υπάρχει χώρος για όλες τις κατηγορίες ταινιών.
Άλαλοι πρωταγωνιστές, «λαλίστατα» νοήματα
Δε συμβαίνει συχνά να παρακολουθείς μία δίωρη ταινία και σε όλη αυτή τη διάρκεια να μην ακούς ατάκα από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Με την Ελάιζα άλαλη και το αμφίβιο ανθρωπόμορφο ον χωρίς την ικανότητα ομιλίας, ο ντελ Τόρο στρατεύει ένα άλλο δίδυμο για να καλύψει το κενό στους διαλόγους. Εδώ πιάνουν δουλειά η πληθωρική Ζέλντα και ο θλιμμένος φίλος Τζάιλς που αναλαμβάνουν να πουν όλα όσα ο δημιουργός θέλει να υπογραμμίσει.
Η Ζέλντα έρχεται για να ελαφρύνει το κλίμα με τις εκπληκτικές ατάκες της («Ποτέ μην εμπιστεύεσαι άντρα, ακόμα κι αν φαίνεται επίπεδος εκεί κάτω»), ταυτόχρονα όμως το γεγονός πως είναι μαύρη στρώνει τον δρόμο για σοβαρό προβληματισμό πάνω στο θέμα του ρατσισμού, όπως αυτός διαφαίνεται στον σύντομο διάλογο:
«... Εμείς δημιουργηθήκαμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Κυρίου. Δεν νομίζετε ότι μοιάζει σαν αυτό (το αμφίβιο) ο Κύριος, έτσι δεν είναι;» τη ρωτάει ο Στρίκλαντ στην ταινία.
«Δεν μπορώ να ξέρω πώς μοιάζει ο Κύριος», απαντά εκείνη.
«Μα είναι σαν εμάς τους ανθρώπους. Σαν κι εμένα. Ακόμη και σαν εσένα. Αλλά ναι, μοιάζει μάλλον περισσότερο με μένα», θα συμπληρώσει καυστικά και με υπεροψία ο συνταγματάρχης.
Το θέμα του κοινωνικού προβληματισμού εμπλουτίζεται και από τον Τζάιλς, τον ομοφυλόφιλο γείτονα της Ελάιζα, που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα σε μια επικριτική, αν όχι εχθρική, κοινωνία. Ο Τζάιλς, άλλη μια φιγούρα του περιθωρίου και μάλιστα σε υπαρξιακή κρίση, αποκτά φωνή στην ταινία για να πει τα βάσανά του. Η αλήθεια του υπαρξιακού του πεσιμισμού συμπυκνώνεται σε μια υπενθυμιστική φράση: «Όλοι είμαστε μόνοι».
Το «τέρας» που εκδικείται
Τέρας, σε μια πιο γενική προσέγγιση, ορίζεται οτιδήποτε αποκλίνει από τη νόρμα, από το κανονικό. Και υπ' αυτή την έννοια, στην ταινία υπάρχει ολόκληρη λεγεώνα τεράτων. Από το ανθρωπόμορφο αμφίβιο ον που δεν είναι, και κυρίως δεν μοιάζει, με άνθρωπο, μέχρι την «ατελή» Ελάιζα που δεν μπορεί να μιλήσει, τον γκέι γερασμένο Τζάιλς και την μαύρη Ζέλντα, όλοι μέλη μιας ξενοφοβικής, ρατσιστικής κοινωνίας με πρότυπο το λευκό, το ωραίο, το επιτυχημένο, το νέο, ό, τι δηλαδή είναι ο συνταγματάρχης Στρίκλαντ, φαινομενικά ο μόνος μη τέρας.
Ως τέτοιος λοιπόν και θεωρώντας τον εαυτό του σαφώς ανώτερο, ο Στρίκλαντ κρίνει πως το αμφίβιο αποτελεί δικό του εύρημα και απόκτημα της αμερικάνικης κυβέρνησης. Και η ιδιοκτησία είναι μάλλον ιερή. Και ενώ σαν άλλος θεός εξουσιάζει το αμφίβιο με εγκλεισμό και χρήση βίας, συμβαίνει κάτι μαγικό.
Όλοι αυτοί οι περιθωριοποιημένοι, οι διαφορετικοί ως προς τα χαρακτηριστικά τους και ταυτόχρονα μόνοι άνθρωποι συναντιούνται και η δύναμη που εκλύεται από την ένωσή τους μετατρέπεται σε συλλογική παντοδυναμία. Μεταξύ τους παρατηρούνται τα ευγενέστερα συναισθήματα, όπως αυτό του έρωτα, της ενσυναίσθησης, της αγάπης και της φιλίας, τα οποία ξεσκεπάζουν κάθε πραγματικό τέρας και απειλούν ουσιαστικά το σύστημα που το παράγει.
Ο έρωτας στο υδάτινο στοιχείο
Πράξη επαναστατική χαρακτηρίζεται συχνά η φύση του έρωτα, σίγουρα πάντως έφερε την επανάσταση στη ζωή και την ψυχαναγκαστική καθημερινότητα της Ελάιζα. Ας δούμε τα πράγματα από την αρχή. Η ηρωίδα ακολουθεί μια συγκεκριμένη καθημερινότητα στην οποία το στοιχείο του νερού κατέχει κεντρική θέση. Από τις πρώτες σκηνές εξάλλου την παρατηρούμε, στα βήματα της πρωινής της ιεροτελεστίας, να απολαμβάνει την επαφή με το νερό και να αυτοϊκανοποιείται μέσα σε αυτό, στην μπανιέρα της.
Η προοικονομία που χτίζει ο δημιουργός είναι σαφής, αφού μέσα στο νερό θα βρει τελικά τον έρωτά της και μέσα σε αυτό αργότερα, θα βιώσει τη σαρκική επαφή μαζί του. Παραδοσιακά σύμβολο της δημιουργίας και της ζωής, το νερό αναγάγεται σε βασικό συστατικό της ταινίας που αναλαμβάνει να φιλοξενήσει, σαν άλλη γυναικεία μήτρα, έναν μεγάλο έρωτα. Κι εκεί μέσα στο νερό γίνεται απόπειρα να «καούν» τα ανθρώπινα δεινά. Ταυτόχρονα, μην ξεχνάμε πως το υγρό στοιχείο έδωσε τη δυνατότητα στον ντελ Τόρο για ονειρικά πλασμένα πλάνα που όλα τα λόγια του κόσμου δεν αρκούν για να τα περιγράψεις.
clickatlife.gr
Πηγή: https://ift.tt/2camdcI
loading...
Δημοσίευση σχολίου
Δεν διμοσιεύονται σχόλια υβριστικού περιεχομένου. Την αποκλειστική ευθύνη για τα σχόλια την έχουν οι σχολιαστές.