το Κάιρο και ο πατέρας του είναι ένας ξεχωριστός επιστήμονας…που έχει συνδέσει το όνομά του με τη ελληνική μεταλλουργία.
Ο Γιώργος Βαρουφάκης γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου το 1925. Με
άλλα λόγια σήμερα είναι 89 ετών. Η αγάπη του για τη μεταλλουργική έρευνα
στο χώρο της αρχαιολογίας είναι εκείνη που τον διατηρεί αιώνια νέο,
λέει.
Επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της
Χαλυβουργικής και επίτιμος Πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης
(ΕΛΟΤ), ασχολείται από το 1959 με την αρχαία τεχνολογία και ιδιαίτερα
με τα μέταλλα και το ρόλο που έπαιξαν στο ρυθμό ανέλιξης του πολιτισμού
μας. Οι τελευταίες του έρευνες έδειξαν ότι οι αρχαίοι πρόγονοί μας
εφάρμοζαν πρότυπα με αυστηρές προδιαγραφές και προέβλεπαν αυστηρές
ποινές για όποιον τολμούσε να τις παραβεί. Στον τομέα αυτό ανήκουν οι
μελέτες «Ο έλεγχος ποιότητας του άκρατου οίνου στην κλασική Μακεδονία
και Θράκη», «Η επιγραφή της Ελευσίνας. Τεχνικές επιγραφές του 4ου αιώνα
π.Χ.» και «Ο έλεγχος ποιότητας των αττικών αργυρών νομισμάτων κατά τον
4ο αιώνα π.Χ.».
Πολλές πρωτότυπες εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και
ξένα περιοδικά και βιβλία. Προσκεκλημένος επιστημονικών εταιρειών του
εξωτερικού, έχει παρουσιάσει ερευνητικές του εργασίες σε μουσεία της
Πράγας, της Ζυρίχης, των ΗΠΑ, της Κύπρου κ.α. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον
παρουσιάζει η μελέτη του για τον κρατήρα και τα άλλα εξαίρετα χάλκινα
αγγεία του Δερβενιού που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο
Θεσσαλονίκης.
Η έναρξη της καριέρας του
Κάποια στιγμή ο καθηγητής της Ανόργανης Χημείας Ε. Στάθης του
ανέθεσε να μελετήσει δύο οξειδωμένα χάλκινα θραύσματα από έναν αρχαϊκό
Κούρο του 6ου αιώνα π.Χ. και από μιαν Αρτέμιδα του 5ου αιώνα π.Χ.
Έπρεπε να αποφανθεί για το αν είχαν κάνει καλά που τα έπλυναν στο
Αρχαιολογικό Μουσείο με αποσταγμένο νερό και γενικά αν συντηρήθηκαν
σωστά.
«Ένας μεγάλος αρχαιολόγος, ο αλησμόνητος Μαρινάτος, κατηγόρησε τον
Χρήστο Καρούζο, διευθυντή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ότι
κατέστρεψε τα μπρούντζινα αγάλματα του Πειραιά. Και ο άνθρωπος δεν ήξερε
τι να κάνει. Απευθύνθηκε στον καθηγητή μου Ελευθέριο Στάθη, ο οποίος
ήξερε ότι ασχολούμαι με μέταλλα. Και εκείνος με παρακάλεσε, χωρίς να
ανακατευτώ στη διένεξη των δύο αρχαιολόγων, χωρίς να πάρω το μέρος
κανενός, να κάνω την έρευνα. Τελικά αποδείχθηκε ότι ο Καρούζος δεν είχε
προξενήσει καμιά βλάβη στα αγάλματα» λέει ο ίδιος.
Αυτή η έρευνα τον καθιέρωσε και από τότε αρκετοί αρχαιολόγοι
ζητούσαν πλέον τη γνώμη του σχετικά με τα μεταλλικά ευρήματά τους.
«Βρήκα ξαφνικά τον εαυτό μου να ζει μέσα σε έναν παράδεισο, την
Αρχαιολογία. Γι΄ αυτό και είμαι ευγνώμων στους αρχαιολόγους» ομολογεί.
Αλλά και εκείνος δεν έμεινε μόνο με τις θεωρητικές του γνώσεις της
Χημείας και εκτός αυτού αν και παιδί είχε αποστραφεί τα Αρχαία, εξαιτίας
του τρόπου διδασκαλίας τους, τώρα έγινε ένας παθιασμένος αναγνώστης του
Ομήρου, του Ηροδότου, του Θουκυδίδη, του Ξενοφώντα. Κάνοντας ένα ακόμη
βήμα στη συνέχεια, άρχισε να πειραματίζεται στον χώρο της δουλειάς για
τους τρόπους που οι αρχαίοι μεταλλουργοί δημιουργούσαν τα κράματά τους.
Έφτιαχνε πρωτόγονους φούρνους, προβληματιζόταν για τα εργαλεία που είχαν
στη διάθεσή τους οι αρχαίοι τεχνίτες-καλλιτέχνες. Εκτός από
αρχισιδηρουργός λοιπόν έγινε και ερευνητής.
«Το 1978-79 έκανα μια νέα μελέτη και πήρα τον τίτλο της υφηγεσίας.
Αργότερα, μια κυβερνητική απόφαση μετέτρεψε τον τίτλο «υφηγητής» σε
«επίκουρος καθηγητής», και έτσι είμαι σήμερα επίκουρος καθηγητής του
Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν δίδασκα, ούτε πληρωνόμουν από το Πανεπιστήμιο,
απλώς έκανα έρευνες. Και συνεχίζω μέχρι και αυτή τη στιγμή να ερευνώ»
εξηγεί.
Ο κ. Βαρουφάκης, στα 89 του χρόνια πλέον συνεχίζει να πηγαίνει κάθε
πρωί στο γραφείο του, να σκέπτεται γύρω από τα μέταλλα, να διαβάζει τα
αρχαία κείμενα, να δίνει διαλέξεις και να γράφει βιβλία με θέμα την
αρχαία τεχνολογία.
Έχει διδάξει μεταπτυχιακούς σπουδαστές αρχαιολόγους στο μάθημα της
Αρχαίας Τεχνολογίας και παρακολουθεί φοιτητές του ΕΜΠ και του Τμήματος
Αρχαιολογίας και Τέχνης που θα ήθελαν να αποκτήσουν το διδακτορικό τους
σε θέματα σχετικά με την αρχαία μεταλλοτεχνία, μεταλλουργία και γενικά
την αρχαία τεχνολογία. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών στην
Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1988-89 και από το 1993 μέχρι σήμερα είναι
πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης (ΕΛΟΤ).
Δύο βιβλία του, αρκετά δυσεύρετα όμως, είναι: «Αρχαία Ελλάδα και
Ποιότητα» (εκδόσεις Αίολος) και «Η ιστορία του σιδήρου από τον Όμηρο
στον Ξενοφώντα» (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα).
loading...